anti-NMDA receptor encefalitis

NMDA Receptor antistoffen. Auto-antilichamen tegen glutamaatreceptoren van het NMDA-type.
anti-NMDA receptor encefalitis. (NMDAR) (S)
Bloedonderzoek als hulp bij het stellen van de diagnose auto-immuun encefalitis.

Limbische encefalitis is een zeldzame aandoening die gekenmerkt wordt door cognitieve stoornissen, psychiatrische symptomen en gedragsstoornissen en door epileptische aanvallen.

Auto-immuun-encefalitis is een zeldzame afweerziekte, waarbij door het lichaam aangemaakte antistoffen de hersenen aanvallen. De aandoening komt zon 150 keer per jaar voor in Nederland. De symptomen van de ziekte kunnen sterk uiteenlopen en zijn afhankelijk van welk deel van de hersenen wordt aangevallen. Sommige patiënten verliezen hun spraak, of krijgen epilepsie. Anderen gedragen zich alsof ze voortdurend dronken zijn, of raken hun geheugen kwijt. Weer anderen lijken boos, agressief of achterdochtig.

De meeste vormen van auto-immune encefalitis zijn pas het laatste decennium beschreven, waardoor nog niet iedere psychiater kennis van en ervaring met dit ziektebeeld heeft. 

Hersenontsteking (encefalitis) is een ontsteking in het hersenweefsel. De grens met hersenvliesontsteking/meningitis is onscherp, omdat bij encefalitis ook vaak de hersenvliezen ontstoken zijn.

Afhankelijk van de ernst van de ontsteking kunnen de symptomen zijn: koorts en hoofdpijn, slaperigheid, braken of een lichte stijfheid in de nek.

Verschillende vormen en oorzaken

Encefalitis kan door verschillende virussen worden veroorzaakt of beïnvloed, zoals verkoudheidsvirussen, mazelen en de bof. Soms kan de ontsteking zo mild verlopen dat de patiënt niet eens een arts benadert. Zo'n encefalitis kan spontaan genezen, zonder dat er restverschijnselen blijven.
In een enkel geval veroorzaken schimmels of parasieten een hersenontsteking. Ook na het doormaken van een infectie (of heel uitzonderlijk een vaccinatie) met onder andere waterpokken, pokken of kinkhoest kan in enkele gevallen een hersenontsteking ontstaan, misschien omdat de hersenen allergisch reageren.

Tenslotte kan ook een bacterie een infectie in de hersenen veroorzaken. Dit is soms mogelijk bij een chronische middenoorontsteking. De symptomen kunnen hoofdpijn zijn, misselijkheid en een verstoord bewustzijn (afwezigheid). De bacteriële infectie wordt ingekapseld waardoor een hersenabces ontstaat; een pusvorming in de hersenen. 

Een bekende vorm van encefalitis is encefalitis lethargica, of de slaapziekte.