Bilirubine indirect ongeconjugeerd
Bilirubine indirect wordt bij deze test gemeten uit serum (kaart stein)
Niet-geconjugeerd bilirubine is een geel pigment dat wordt gevormd door de afbraak van de heemcomponent van de hemoproteïnen (myoglobine, cytochromen, maar vnl. hemoglobine (80%)).
De afbraak van heemgroepen gebeurt grotendeels buiten de lever, door heemoxygenase, en het aanvankelijk gevormde niet-geconjugeerde bilirubine komt vrij in de systemische circulatie. Dit pigment is slecht wateroplosbaar en wordt in het bloed daarom hoofdzakelijk gebonden aan albumine. Het wordt via de bloedbaan naar de lever getransporteerd en opgenomen in de hepatocyten waar het omgezet wordt naar het water oplosbare bilirubine-glucuronide dat zeer snel uitgescheiden wordt in de galcanaliculi en via de galwegen gedraineerd wordt naar de gastro-intestinale tractus. Gestegen indirect bilirubine wordt gezien bij verhoogde bilirubineproductie (hemolyse, ineffectieve erytropoëse) en/of een defect in opname en/of glucuronidatie in de lever (icterus neonatorum, Gilbert syndroom, Crigler-Najjar ziekte). Door combinatie van bilirubinewaarden met andere hemolyseparameters kan vaak een onderscheid gemaakt worden tussen hemolyse en een conjugatiestoornis.
De voornaamste oorzaken van gestegen geconjugeerd bilirubine zijn:
- overmatig afbraak van rode bloedcellen:
-> hemolyse (bv. malaria, rhesusincompatibiliteit, ...)
-> deficientie erythropoese (bv. pernicieuze anemie)
-> hypersplenisme
- onvoldoende opname van bilirubine:
-> pasgeborenen en prematuren
-> syndroom van Crigler-Najjar (deficientie van het glucuronyltransferase)
Er zijn twee typen bilirubine:
- indirect of ongeconjugeerd bilirubine (voor omzetting in de lever)
- direct of geconjugeerd bilirubine (na omzetting in de lever)
Samen worden deze twee totaal bilirubine genoemd.
Een toename van direct bilirubine wijst op een verstopping van de galwegen of op leverbeschadiging.
Een toename van indirect bilirubine is een aanwijzing dat er te veel rode bloedcellen worden afgebroken, zoals bij hemolytische anemie. samen vormen deze twee waarden de Bilirubine Totaal.
Bilirubine-concentraties in serum zijn leeftijd- en geslachtsafhankelijk.
