Vrij Cortisol (Stress hormoon) bijnieren

Cortisol ( CORTSP im Speichel) (Salivette)

Cortisol  is een hormoon uit de bijnieren. Het is nodig om stressvolle situaties het hoofd te bieden. Maar giert het stress-hormoon te lang door onze aderen, dan heeft dit vergeetachtigheid en depressiviteit tot gevolg.

Het vrije cortisol bepaalt de activiteit van het hormoon. De promovenda bekeek in hoeverre de concentratie vrij cortisol in het bloed overeen komt met die in het speeksel. Hiertussen is een vrij eenduidig verband.

1. Het wordt aangeraden  het speekselmonster 's morgens voor het tandenpoetsen te nemen. Als de speekselwinning van je behandelaar in de loop van de dag moet gebeuren, dan zal dit  minstens 30 minuten na de inname van vast of vloeibaar voedsel moeten.
2. Neem de Salivette aan de rand van het inhangend buisje (c) vast en verwijder de stop (a).
   Het afnemen van de stop (a) kun je vergemakkelijken als je deze iets zijwaarts drukt.
3. Neem nu het wattenrolletje (b) uit de Salivette.
4. Kauw dan 1 minuut lichtjes op de wattenrol. Houd de wattenrol in ieder geval zo lang in de mond tot je het gevoel hebt dat je  het verzamelde speeksel niet langer meer in de mond kunt houden.
5. Breng het wattenrolletje (b) terug in het inhangbuisje (c) en sluit de Salivette af met de stop (a).
6. Het buisjes in voorgecodeerd met een barcode sticker, deze bevat alle informatie voor je onderzoek. Schrijf op de labkaart de afname datum en tijdstip.
7. De gesloten Salivette kan nu in de envelop teruggestuurd worden. Indien het niet mogelijk is de Salivette onmiddellijk af te geven, of indien het nodig is meerdere speekselstalen te verzamelen, dan moet u de Salivette met het gewonnen speeksel in de koelkast bewaren.
   
   

Door het meten van het cortisol gehalte op 3 vaste tijdstippen in de loop van 24 uur, wordt een beeld verkregen van het vermogen van de persoon om de stress waar hij/zij aan blootstaat te hanteren. Hiervoor dien je dan meerdere testen te bestellen en steeds duidelijk de afname tijd te noteren.

afnametijd:   referentiewaarden:  eenheid:
7 h - 9 h        1.0 - 7.5                    µg/l
15 h - 17 h     < 4.0                        µg/l
23 h - 24 h     < 1.0                        µg/l

Belangrijke opmerking:

Het product mag niet bij kinderen onder 3 jaar en bij patiënten met verhoogd verslikkingsgevaar gebruikt worden.

Cortisol is betrokken bij het regelen van talloze processen die te maken met de alertheid van het lichaam. Te veel cortisol leidt onder andere tot hoge bloeddruk en een verhoogd bloedsuikerniveau. Een laag cortisol kan leiden tot een te lage bloeddruk en ernstige zwakheid.

De concentratie cortisol varieert normaal gesproken gedurende de dag van hoog in de ochtend tot laag in de late middag. Noteer voor jezelf het tijdstip waarop je het bloed laat afnemen, de uitslag geeft een referentiewaarden voor de ochtend en een waarde voor de middag.

Cortisol is een veelomvattend hormoon dat een dag- en nachtritme kent. In de ochtend is de concentratie hoger dan in de middag. In de volksmond wordt gesproken over nuchter zijn voor een cortisolbepaling. Dit is niet zo, voeding beïnvloed de cortisolconcentratie niet, echter het tijdstip is van groot belang in deze. Als het onderzoek vaker herhaald wordt, wordt de curve goed zichtbaar.

In de zwangerschap, bij gebruik van de pil en bij oestrogeentherapie is de Cortisolconcentratie in speeksel verhoogd.

Verhoogd bij

• Cushing-syndroom,
• hyper- en hypocortisolisme,
• hyperglykemie,
• hypertensie,
• rompobesitas,
• adrenogenitaal syndroom,
• virilisme,
• hirsutisme en menstruatiecyclusstoornissen bij vrouwen,
• lymfopenie,
• incidentaloom

tevens verhoogd bij verhoogd:

• zwangerschap,
• oestrogeentherapie,
• gebruik van orale anticonceptiva,
• alcoholisme (normalisatie na 4 weken ),
• anorexia nervosa.

Omdat de waarde gedurende de dag varieert, gelieve het afnametijdstip op het labformulier te vermelden. Stress voor en tijdens bloedafname vermijden.

gebruikte labmethode: LCMS