IJzer

Iedereen weet wel wat ijzer is maar wat doet dat in je bloed? Het is een onderdeel van hemoglobine, een belangrijk hulpmiddel voor rode bloedcellen om zuurstof te binden. We krijgen het binnen via ons voedsel. Het wordt opgenomen in het lichaam en verspreid door transferrine, een eiwit uit de lever.

Waarom?

Ongeveer 70% van het ijzer in ons lichaam is gekoppeld aan hemoglobine in rode bloedcellen, de rest is gekoppeld aan ferritine en opgeslagen in weefsels. Als er onvoldoende ijzer via het voedsel wordt opgenomen zullen de voorraden in het lichaam slinken. Dit kan tot bloedarmoede leiden omdat er onvoldoende rode bloedcellen gevormd kunnen worden.

Een overschot (hemochromatose) is ook niet goed en kan tot problemen van de lever, het hart of de alvleesklier leiden.

Bij bijvoorbeeld bij klachten van vermoeidheid. Bij bloedarmoede kan deze bepaling helpen de oorzaak van de bloedarmoede te achterhalen.

Het ijzergehalte in het bloed varieert sterk gedurende de dag, daarom wordt er behalve ijzer ook vaak de bindingscapaciteit (transferrine) gemeten. Dit zegt vaak meer over de de ijzerhuishouding dat het gehalte alleen.

Wat betekent de uitslag?

Verhoogd

Ijzer is dan (veel) hoger dan 20 µmol/l en de transferrineverzadiging hoger dan 50%. In dat geval kan er sprake zijn van ijzerstapeling, een ziekte waarbij het lichaam constant te veel ijzer opneemt uit het voedsel in de darm omdat de darmcellen denken dat het lichaam te weinig ijzer heeft. Ferritine is dan meestal ook sterk verhoogd (boven de 500 microgram/L) kan ook voorkomen bij patiënten die net begonnen zijn met het slikken van ijzertabletten.

Verlaagd

Dit komt veel voor. Bij de menstruatie kunnen vrouwen bijvoorbeeld "te veel" bloed verliezen waardoor ijzergebrek ontstaat, en dat kan leiden tot bloedarmoede (anemie). Deze vorm van bloedarmoede heet ijzergebreksanemie. In dat geval is de transferrine saturatie vaak lager dan 10%. Ferritine is dan meestal < 20 microgram/L.