Urine onderzoek aanvullend
Aanvullend onderzoek aan urinescreening (WP19) bestaande uit:
- micro albumine in urine
- natrium in urine
- kalium in urine
- creatinine in urine (kreatinine in urine)
- ureum in urine
Een portie van de eerste ochtendurine is het best bruikbaar.
Daarbij is het het beste om eerst wat te plassen, even te stoppen met plassen en dan pas de urine op te vangen (dit wordt ook wel midstream urine genoemd).
Met het bijgeleverde vacuümsysteem zuig je de urine eenvoudig op en doet het buisje op de post in het bijgeleverde verzendmateriaal.
Micro Albumine
Een belangrijk eiwit in de urine is albumine. Kunnen er in de urine alleen albumine, en geen andere eiwitten worden aangetoond, dan is dit een indicatie van een beginnende nierschade welke door diabetes wordt veroorzaakt. Scheidt het lichaam gedurende 24 uur 30 tot 300 milligram albumine uit óf 20 tot 200 milliliter per liter urine, dan is dit een typerend voorteken van nierschade veroorzaakt door diabetes of hoge bloeddruk.
Kalium
Kalium is een mineraal die zich vooral binnen de lichaamscellen bevindt. Het mineraal is onmisbaar voor het menselijk lichaam. Het is essentieel voor de goede werking van alle cellen, weefsels en organen.
Kalium is betrokken bij de stofwisseling en diverse andere lichaamsfuncties. Kalium is nodig bij de samentrekking van spiervezels en een goede geleiding van zenuwprikkels. Samen met het mineraal natrium (uit keukenzout) speelt het een rol bij het regelen van de bloeddruk. Kalium heeft een beschermend effect tegen hoge bloeddruk. Voldoende kaliuminname is ook verbonden met een verlaagd risico op overlijden als gevolg van hart- en vaatziekten. Daarnaast is kalium samen met natrium belangrijk voor een goede vochthuishouding. Het helpt voorts bij de verwijdering van afvalstoffen uit het lichaam.
Veel voedingsmiddelen bevatten kalium. Daarom levert een gezond en gevarieerd dieet voldoende kalium op. Kalium komt vooral voor in groente en fruit (citrusvruchten, meloen, bananen, kiwi's, pruimen en abrikozen), aardappelen, vlees en vis. Zalm, kabeljauw, bot, en sardines zijn goede bronnen van kalium. Het mineraal komt ook in brood, melk en noten voor. Sojaproducten en vegetarische hamburgers zijn ook goede bronnen van kalium.
Normaal gesproken is het menselijk lichaam zelf in staat om te zorgen voor de juiste hoeveelheid kalium. De nieren regelen dit. Wanneer er te veel kalium in het lichaam is, dan voeren de nieren het af via de urine en plast u het uit. Wanneer er te weinig kalium in het lichaam is, dan houdt je lichaam het juist vast. Circa 90 procent verlaat het lichaam via de urine en het overige deel via de ontlasting. Slechts een miniem deel wordt uitgezweet. Bij een verminderde kaliuminname zal het lichaam zo min mogelijk kalium uitscheiden.
Een kaliumtekort ontstaat ten gevolge van een verstoord evenwicht tussen opname en uitscheiding. Zelden ontstaat dit door onvoldoende inname via de voeding, aangezien kalium in zoveel voedingsmiddelen voorkomt. Een tekort ontstaat dan ook vaak ten gevolge van een verhoogd verlies aan kalium. Oorzaken die hieraan ten grondslag kunnen liggen zijn aanhoudende diarree en/of braken. Een kaliumtekort kan tevens ontstaan door het gebruik van laxeermiddelen of diuretica, een middel dat de uitscheiding van water door de nieren bevordert, ook wel plaspillen genoemd. Voorts kunnen verschillende zeldzame nier- en bijnieraandoeningen leiden tot lage kaliumspiegels. Ten slotte moet opgemerkt worden dat de opname van kalium negatief wordt beïnvloed door koffie, alcohol, bewerkte suiker, een koolhydraat-arm dieet en een te hoog zoutgebruik.
De verschijnselen en klachten van een kaliumtekort zijn:
- verminderde eetlust
- spierzwakte of spierkrampen
- misselijkheid
- lusteloosheid, vermoeidheid
- prikkelbaarheid
- (soms, in ernstige gevallen) onregelmatige hartslag of hartritmestoornissen
- Een verlaagde kaliumspiegel van het bloed wordt ook wel hypokaliëmie genoemd
Teveel kalium
Kalium wordt bij overmaat via de nieren uitgescheiden. Bij een gebrekkige nierfunctie kan er een kaliumoverschot ontstaan. Ook kunnen bij bepaalde medicijnen voor de bloeddruk (bepaalde plaspillen en/of ACE-remmers) het kaliumgehalte in het bloed te hoog worden. Een teveel aan kalium kan hartritmestoornissen veroorzaken. Een te hoog kaliumspiegel van het bloed wordt ook wel hyperkaliëmie genoemd. Pas op met het nemen van kaliumsupplementen. Een overdosis kan leiden tot misselijkheid, diarree en ernstige hartritmestoornissen, in het ernstigste geval resulterend in plotseling overlijden.
Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheden (ADH)
De Gezondheidsraad in Nederland heeft geen aanbevelingen opgesteld voor kalium. In Europa zijn er wel aanbevelingen gedaan van ongeveer 3,1 tot 3,5 gram kalium per dag voor volwassenen.
Kalium is een mineraal dat voorkomt in groente en fruit. Je lichaam heeft kalium nodig voor een goede werking van de spieren en het zenuwstelsel. Ook speelt kalium een rol in de samentrekking van spieren en de geleiding van zenuwprikkels. Voorts is kalium gunstig voor de bloeddruk. Als je bloeddrukverlagers of plastabletten gebruikt, kan je lichaam behoefte hebben aan extra mineralen, waaronder kalium.
Creatinine
De test meet de hoeveelheid kreatinine in urine. Kreatinine is een afvalstof die ontstaat bij de afbraak van kreatine in de spieren. Kreatine speelt een rol bij de productie van energie die nodig is voor de werking van spieren. Het afbraakproduct kreatinine wordt uit het lichaam verwijderd via urine. Hiervoor moet kreatinine uit het bloed worden gehaald door de nieren. De bloedspiegels van kreatinine zijn daardoor een goede maat voor de nierfunctie.
De hoeveelheid kreatinine die het lichaam produceert is afhankelijk van de lichaamslengte en de spiermassa. Mannen hebben daardoor veelal een hogere kreatinineconcentratie in het bloed dan vrouwen en kinderen. De kreatininewaarde kan verhoogd zijn door verschillende oorzaken:
- een ontsteking in de nier (glomerulonefritis, pyelonefritis) als gevolg van een bacteriële infectie.
- beschadiging van niercellen door vergiftiging (inname van een schadelijke stof) of als bijwerking van een geneesmiddel.
- een auto-immuunziekte als gevolg van processen die de afvoer van urine hinderen: prostaatziekte, nierstenen.
- een verminderde doorbloeding van het nierweefsel voorbeeld door shock, uitdroging, hartfalen, vaatziekte en complicaties van diabetes.
een tijdelijke verhoging treedt op bij spierbeschadiging, bij voorbeeld door een trauma.
Een verlaagde waarde is meestal geen reden voor ongerustheid. Alle situaties waarbij de spiermassa afneemt (zoals bedlegerigheid, amputatie van een arm of been, ouderdom) gaan gepaard met een verlaging van de kreatinineconcentratie. Een lichte verlaging van de kreatinineconcentratie kan optreden tijdens de zwangerschap.
Ureum
Ureum is een stof die ontstaat in de lever door de verbranding van eiwitten. Bij de verbranding van eiwitten komt het stikstof vrij in de vorm van ureum. Het wordt uit het bloed gefiltreerd door de nieren, een deel wordt daarna weer opgenomen in het lichaam de rest komt in de urine terecht.
Een verhoogd ureum kan verschillende oorzaken hebben:
- Prerenaal: Een verhoogde afbraak van eiwit in de lever of een verminderde doorbloeding van de nier, de nier zelf functioneert goed.
- Renaal: Beschadiging van de nier.
- Postrenaal: Obstructie van de urineweg waardoor er meer ureum door de nier terug opgenomen kan worden. Dit zie je bijvoorbeeld bij zwelling van de prostaat of bij nierstenen.
Het wordt in het bloed en in de urine gemeten om de nierfunctie te controleren.