Vitamine B3 Niacine

Vitamine B3 Niacine (nicotinezuur/nicotinamide) (serum code  NICOAM)

Vitamine B3 maakt onderdeel uit van het vitamine B-complex. Vroeger dacht men dat er maar één vitamine B was. Later bleek vitamine B uit meerdere afzonderlijke vitamines te bestaan. B-vitamines zijn wateroplosbare vitamines. Vitamine B3 speelt een belangrijke rol bij de energievoorziening van cellen en bij de werking van het zenuwstelsel. Ook is het van belang voor een gezonde huid.

Vitamine B3 komt voor in verschillende voedingsmiddelen: vlees en vis, gevogelte, noten, zaden en graanproducten. Daarnaast kan het lichaam vitamine B3 deels maken uit het aminozuur tryptofaan (bouwsteen van eiwitten). Hierdoor dragen ook eiwitrijke producten zoals zuivel en eieren bij aan de aanmaak van niacine (via de omzetting van tryptofaan).

De Gezondheidsraad heeft de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B3 voor volwassen mannen vastgesteld op 17 milligram en voor vrouwen op 13 milligram. 

Vitamine B3 komt in twee vormen voor: nicotinezuur en nicotinamide. Van het gebruik van grote hoeveelheden nicotinamide zijn geen nadelige effecten bekend. Deze vorm wordt over het algemeen gebruikt in supplementen en verrijkte voedingsmiddelen. Nicotinezuur, dat daarvoor ook gebruikt mag worden, kan zorgen voor bloedvatverwijding in de huid (flushing). Dit heeft geen ernstige gevolgen. De bovengrens voor nicotiamide is gesteld op 900 mg. De bovengrens voor nicotinezuur is gesteld op 10 mg per dag.

Een tekort aan vitamine B3 komt niet vaak voor, omdat een eiwitrijke voeding al voldoende vitamine B3 levert. Een tekort kan veranderingen in de huid veroorzaken als uitslag en ontstekingen. Daarnaast kunnen vermoeidheidsklachten ontstaan. Ook zijn er effecten op het slijmvlies van de mond, tong en darmen. Deze verschijnselen duidt men aan met de term 'pellagra', wat letterlijk 'ruwe huid' betekent. In zeer ernstige gevallen leidt pellagra tot bewustzijnsstoornissen of dementie.

Deze vitamine wordt weinig genoemd. Daardoor wordt er ook weinig aandacht aan besteed. Sommige laboratoria willen de bepaling van dit middel niet eens doen omdat ze het onbelangrijk vinden. De reden is dat de reguliere artsen en specialisten hier ook niet bekend mee zijn en daarom deze bepalingen niet uitvoeren. Dit ten gunste van de farmaceutische industrie, die dan middelen geeft om de symptomen, die een gevolg zijn van een tekort aan vitamine B3, te onderdrukken.

Een deficiëntie of een tekort aan vitamine B3 veroorzaakt vele ziektebeelden waarbij men vaak geen verband ziet met de volgende ziektebeelden:

• Pellagra
• Schizofrenie
• Pyrolurie
• Hart en vaatziekten
• Ziekte van Huntington
• Ziekte van Parkinson
• Artritis en andere gewrichtsaandoeningen
• Dementie
• Ziekte van Alzheimer
• Kanker
• Verslavingen aan alcohol en roken
• Dysmenorroe

Lichte tekorten en veroorzaken de volgende aandoeningen:

• Huiduitslag met infectie, dermatitis, geschubde neusvleugels
• Donkere pigmentvlekken met ontstekingen of irritatie
• Gevoeligheid voor zonlicht
• Rode tong, anorexie en misselijkheid.
• Ontstoken tandslijmvlies.
• Diarree, indigestie, stinkende ademhaling
• Emotioneel labiel met neiging tot depressie
• Moeheid met slapeloosheid
• Hoofdpijn en vergeetachtigheid tot dementie toe
• Spierzwakte met pijnlijke ledematen
• Koude handen en voeten

Pellagra is een vitaminedeficiëntie ziekte, die meestal samenhangt met een chronisch gecombineerd tekort aan nicotinezuur (vitamine B3) en het en essentiële aminozuur en tryptofaan.
Een tekort aan vitamine B3 treedt niet zo snel op, omdat het lichaam deze vitamine uit het aminozuur en tryptofaan zelf kan maken. Bij chronisch en alcoholisme kan men wel een tekort aan dit vitamine hebben. Ook bacteriële overgroei in de dunne darm en het gebruik van bepaalde medicatie kan pellagra veroorzaken. In Europa en Noord-Amerika komt pellagra zelden voor, behalve in speciale gevallen zoals bij alcoholisme. In en ontwikkelingslanden komt deze ziekte frequent voor en is de meest frequent voorkomende voedingsdeficiëntie bij volwassenen.

Van oudsher wordt pellagra beschreven met de "vier D's": diarree, dermatitis, dementie en dood.
Specifieker beschreven zijn de volgende en symptomen en mogelijk:

• Diarree met bloed
• Schilferende huidaandoeningen (fotosensitieve dermatitis)
• Hoofdpijn
• Huidkloofjes
• Mondslijmvliesontsteking
• Pijnlijke rode lippen
• Zwelling van de parotisklier (speekselklier)
• Verminderde eetlust
• Aandoeningen van het zenuwstelsel met gevoels- en gezichtsstoornissen en dementie.